İhracat işlemleri, birçok aşamayı içerir ve her bir aşama için belirli prosedürler ve belgeler gereklidir.

1. GTIP Tespiti (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu): İhracat yapmak istediğiniz ürünün doğru şekilde beyan edilmesi için GTIP numarası belirlenir. Bu numara, ürünün gümrük işlemleri ve vergi oranları gibi tüm detaylarını içerir.

2. İhracat Rejimi: İhracat rejimi, dış ticaret işlemlerinin genel çerçevesini belirler. Türkiye'de, ürünlerin yurt dışına gönderilmeden önce uygulanacak gümrük işlemleri ve prosedürler İhracat Rejimi altında düzenlenir.

3. Dahilde İşleme Rejimi (DİR): Bu rejim, Türkiye'ye ithal edilen malların Türkiye'de işlenip tekrar ihraç edilmesi için kullanılır. Bu süreçte, işlenmek üzere getirilen ürünlerden gümrük vergisi alınmaz, bu da üreticilerin maliyetlerini düşürür.

4. Hariçte İşleme Rejimi (HİR): Bu rejimle, Türkiye dışındaki bir ülkede işlenmek üzere mallar gönderilir. İthalat yapılmadan önce işleme yapılır ve ürünler tekrar ihraç edilebilir.

5. Geçici İhracat Rejimi: Geçici ihracat, belirli bir süre sonra geri getirilecek ürünlerin ihracatı için yapılan işlemdir. Bu tür ihracatlarda gümrük vergisi ve KDV gibi yükümlülükler askıya alınır. Mallar belirtilen süre içinde geri döndürülür.

6. ATA Karnesi ile Geçici İhracat: ATA Karnesi, özellikle sergi, fuar gibi etkinlikler için geçici ihracat yapılırken kullanılır. Bu belgeyle, belirli ürünler geçici olarak yurt dışına gönderilir ve gümrük vergisi ödenmez.

7. İhracat Eşyasına Göre İzin ve Müsaadeler: Bazı malların ihracatı için belirli izinler ve belgeler gereklidir. Örneğin:
- TAREKS belgesi, tarım ürünlerinin ihracatında gereklidir.
- Kayda Bağlı İhracat İzinleri savunma sanayi gibi özel sektör ürünleri için alınması gereken belgelerdir.

8. Menşe Belgeleri ve Konsolosluk Tasdikleri: İhracat yapılan ürünlerin menşei, ticaretin kolaylaştırılması için önemlidir. A.TR Belgesi, EUR-1 Belgesi gibi menşe belgeleri, ürünlerin kaynağını belirtir. Ayrıca bazı ülkeler, ihracat belgelerinin konsolosluklarda tasdik edilmesini isteyebilir.

9. Elektronik İhracat Beyannamesi: İhracat sürecinde, ürünlerin gümrükte beyan edilmesi gerekir. Elektronik İhracat Beyannamesi, bu işlemin dijital ortamda yapılmasını sağlar. Gümrük beyanı tescil edilir ve muayene gerekirse yapılır. Sonrasında, taşıma şirketine gerekli belgeler teslim edilir.

10. Geçici Kabul ve Takip: İthal edilen malların belirli koşullarla geçici kabulü yapılır. Ürünlerin adet, kilogram veya metre gibi birimlerle takibi gerçekleştirilir ve çıkışları izlenir.

11. Teminat Çözüm Servisi: İhracat işlemleri tamamlandığında, gümrük işlemleri sona erer ve sıfırlanan dosyalar teminat çözüm servisine teslim edilerek teminatlar geri alınır.

12. Yatırım Teşvik Belgesi Alımı: İhracat yapan firmalar, devlet teşviklerinden yararlanabilmek için Yatırım Teşvik Belgesi alabilir. Bu belge, vergilerde indirim ve gümrük muafiyetleri gibi avantajlar sağlar.

13. Sigorta Hizmetleri: İhracat sırasında, malların taşınması için sigorta hizmetleri almak önemlidir. Böylece, olası hasar veya kayıplara karşı güvence sağlanır.

İthalat ve transit işlemleri, birçok aşamadan oluşan karmaşık bir süreçtir. Her aşama için belirli belgeler, izinler ve prosedürler gereklidir.

1. GTIP Tespiti (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Tespiti): İthalat işlemine konu olan ürünlerin doğru şekilde sınıflandırılması için GTIP numarasının belirlenmesi gerekir. Bu numara, ürünün gümrük vergisi ve diğer yükümlülükleri açısından önemlidir.

2. Değişen Mevzuat Hakkında Bilgilendirme: İthalat süreci, zaman zaman değişen gümrük mevzuatına tabidir. İthalatçılar, yeni düzenlemeler hakkında bilgilendirilmelidir. Bu düzenlemeler; vergi oranları, belgeler ve izinler gibi işlemleri etkileyebilir.

3. İthalat Gümrükleme İşlemleri: İthalat sırasında, malların gümrükten geçmesi için gerekli tüm belgeler hazırlanır ve gümrük beyannamesi düzenlenir. Gümrük işlemleri sırasında mallar incelenir ve vergiler hesaplanır.

4. Transit Gümrükleme İşlemleri: Transit gümrükleme, malların bir ülkeden geçip başka bir ülkeye sevk edilmesidir. Bu işlemde, malların transit belgeleri düzenlenir ve taşıma süreci başlatılır.

5. Antrepo Gümrükleme İşlemleri: Antrepo gümrüklemesi, ürünlerin geçici olarak depolanması ve gümrük denetiminden geçirilmesidir. Bu işlem, ürünlerin nihai varış yerine gönderilmeden önce yapılır.

6. ATA Karneli İthalat İşlemleri: ATA Karnesi, geçici ithalat için kullanılır ve özellikle fuar, sergi gibi etkinlikler için gereklidir. Bu belge, ürünlerin gümrük vergisi ödenmeden belirli bir süre ülkeye ithal edilmesini sağlar.

7. Geçici Kabul İthalat İşlemleri: Geçici kabul, ithal edilen ürünlerin belirli bir süre sonra geri getirilmesi kaydıyla yapılan ithalat işlemidir. Bu tür mallar için gümrük vergisi ve KDV gibi yükümlülükler uygulanmaz.

8. Önceden Kontrol (KÜŞAT) İşlemleri: Önceden Kontrol (KÜŞAT), belirli ürünlerin Türkiye'ye ithal edilmeden önce denetimden geçmesini gerektiren bir işlemdir. Bu, genellikle sağlık, güvenlik ve çevre ile ilgili ürünlerde uygulanır.

9. Elleçleme İşlemleri: Elleçleme, ithalat mallarının taşıma, depolama ve teslimat için uygun hale getirilmesidir. Ürünler, gümrük işlemlerinden geçtikten sonra ilgili yerlere yönlendirilir.

10. Süre Uzatım İşlemleri: İthalat işlemi sırasında malların gümrükte bekleme süresi uzatılabilir. Özellikle geçici kabul ve antrepo işlemlerinde, malların bekleme süresi gerektiğinde uzatılır.

11. Tarım İl Müdürlüğü İşlemleri: Tarım ürünlerinin ithalatı için Tarım İl Müdürlüğü tarafından yapılan denetimler gereklidir. İthalatçılar, bu kurumdan gerekli izinleri alarak tarım ürünlerini ithal edebilirler.

12. Veteriner Sınır Kontrol İşlemleri: Hayvansal ürünlerin ithalatında, Veteriner Sınır Kontrolü yapılır. Veterinerler, bu ürünlerin sağlık ve güvenlik standartlarına uygun olup olmadığını kontrol eder.

13. Zirai Karantina İşlemleri: Zirai karantina, ithal edilen bitkisel ürünlerin zararlı organizmalar açısından kontrol edilmesidir. Bu tür ürünler, karantina izni alınarak ithal edilir.

14. TAREKS İşlemleri: TAREKS, tarım ürünlerinin ithalatı için kullanılan bir sistemdir. İthalatçılar, TAREKS üzerinden gerekli izinleri alarak bu ürünleri ithal edebilirler.

15. TSE İşlemleri: Türk Standardları Enstitüsü (TSE), bazı ürünlerin ithalatı için gerekli sertifikaları düzenler. TSE belgesi, ithal edilen ürünlerin Türk standartlarına uygun olduğunu garanti eder.

16. Ölçü Ayar İzni İşlemleri: Ölçü ayar izni, özellikle tartı ve ölçü aletlerinin ithalatı için gereklidir. Bu izin, ürünlerin yasal olarak kullanılabilmesi için alınmalıdır.

17. ITKİB Kayıt Belgesi İşlemleri: ITKİB kaydı, tekstil ve konfeksiyon ürünlerinin ithalatı için zorunludur. Bu belge, ürünlerin gümrükten sorunsuz bir şekilde geçebilmesi için gereklidir.

18. Kültür Fonu İşlemleri: Kültür Fonu, kültürel değer taşıyan ürünlerin ithalatında ödenmesi gereken bir ücrettir. Bu ürünler için ithalatçılar, Kültür Fonu'na ödeme yapar.

19. İthal Lisansı İşlemleri: Bazı ürünlerin ithalatı için ithalat lisansı alınması gereklidir. Bu lisans, ürünlerin yasal olarak ithalatını sağlar.

20. İşçi Sağlığı Belgesi İşlemleri: İthal edilen ürünlerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olanlarının, işçi sağlığı belgesi ile denetlenmesi gerekebilir.

21. Kontrol Belgesi İşlemleri: Bazı ithalat ürünleri için kontrol belgesi alınması gereklidir. Bu belge, ürünlerin kalite ve güvenlik standartlarına uygun olduğunu gösterir.

22. Azo Boyar Madde Numune İşlemleri: Azo boyar maddeleri, tekstil ve plastik ürünlerde kullanılır. İthalatçılar, bu maddelerin numune işlemlerini yaparak ürünlerinin güvenliğini sağlar.

23. Serbest Bölge İşlemleri: Serbest Bölge işlemleri, belirli vergi muafiyetlerinden yararlanarak ithalat yapmayı sağlar. İthalatçılar, serbest bölgelere ithalat yapmadan önce gerekli izinleri ve ruhsatları almalıdır.

24. Yatırım Teşvik Belgesi İşlemleri: Yatırım yapan firmalar, Yatırım Teşvik Belgesi alarak çeşitli vergi ve gümrük avantajlarından faydalanabilir.

25. Dahilde İşleme Rejimi ve Hariçte İşleme Rejimi İşlemleri: Bu rejimler, Türkiye'ye ithal edilen malların işlenerek tekrar ihraç edilmesi işlemidir. Dahilde işleme rejimi, Türkiye içinde işleme, hariçte işleme rejimi ise Türkiye dışında işleme yapılmasını sağlar.

26. İthalat Sonrası Teslimat: İthalat işlemi tamamlanan mallar, gümrük işlemleri sonlandırıldıktan sonra belirtilen adrese teslim edilir.

27. Evrak Teslimi: İthalat işlemlerinin tamamlanmasının ardından, tüm ilgili belgeler (gümrük beyannamesi, sertifikalar vb.) ithalatçıya teslim edilir.

28. Proje İşlemleri: Proje bazlı ithalatlar için özel izinler ve belgeler gerekebilir. Bu ithalatlar, genellikle yatırım veya üretim projeleriyle bağlantılıdır.

29. Sigorta Hizmetleri: İthalat sırasında, ürünlerin güvenliği için sigorta hizmeti almak önemlidir. Sigorta, malların taşıma sırasında karşılaşabileceği risklere karşı güvence sağlar.

İthalat ve ihracat işlemleri, şirketlerin uluslararası ticaret süreçlerini etkin bir şekilde yönetebilmeleri için bir dizi önemli aşama gerektirir. Bu aşamaları doğru bir şekilde yerine getirmek, yasal uyum sağlamak ve operasyonel verimliliği artırmak için aşağıdaki görevler önemlidir:

1. Firmaların İthal ve İhraç Edecekleri Ürünler Hakkında Bilgilendirilmesi

• İthalat ve ihracat için gerekli tüm belgelerin (fatura, menşe belgesi, sigorta poliçesi vb.) düzenli sağlanması
• Her ürün için geçerli gümrük tarifeleri, ithalat lisansları, sağlık ve güvenlik standartları gibi yasal gerekliliklerin takibi

2. Dış Ticaret Çalışanlarına Eğitim Verilmesi

• İthalat ve ihracat prosedürleri
• Gümrük işlemleri ve gerekli belgeler
• Dış ticaret mevzuatındaki değişiklikler
• Gümrük vergileri ve teşvikler
• Sigorta ve risk yönetimi

3. Firmaların Dış Ticaret ve Gümrükle İlgili Resmi ve Özel Kurumlarla İletişimini Yönetmek

• Gümrük daireleri, devlet kurumları ve ilgili özel sektör kuruluşları ile iletişim
• Firmaların resmi kurumlara karşı temsil edilmesi

4. Dış Ticaret ve Gümrük Mevzuatlarını Araştırmak

• Gümrük vergileri, ithalat ve ihracat kotaları, izin gereklilikleri gibi konulardaki güncellemelerin takibi
• Yasal düzenlemeler hakkında kapsamlı araştırma ve bilgilendirme

5. Firmaların Gümrük Mevzuatındaki Değişiklikler Hakkında Bilgilendirilmesi

• Mevzuat değişikliklerinin hızlı bir şekilde firmaya iletilmesi
• Firmaların uyum süreçleri için gerekli düzenlemelerin yapılması